Stwardnienie Rozsiane
Stwardnienie rozsiane, czyli Sclerosis Multiplex (SM) jest przewlekłą chorobą zapalną atakującą układ nerwowy. Powoduje uszkodzenie tkanki nerwowej- a dokładniej demielinizację włókien nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Podobnie jak w przypadku wielu chorób neurologicznych, jej przyczyna nie jest do końca poznana. Aktualnie uważa się, że jest to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy chorego niszczy komórki własnego organizmu (w tym wypadku w tkance nerwowej). Według badań u ⅓ chorych SM ma łagodny przebieg i nawet po 15 latach zachowują oni pełną sprawność, jednak u kilkunastu procent pacjentów choroba ma przebieg ciężki i już nawet po 3 latach skazuje ich na wózek inwalidzki. Przyczyny i czynniki ryzyka: Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są do końca znane. Istnieją co prawda hipotezy, że przyczyną choroby może być wirus lub nieznany dotąd antygen. Warto jednak wiedzieć o niektórych czynnikach, które mają wpływ na ryzyko wystąpienia choroby. Oto kilka z nich: Czynniki geoklimatyczne- rasa i miejsce zamieszkania ma duży wpływ na zachorowania na stwardnienie rozsiane. Najbardziej narażeni na tę chorobę są ludzie razy białej, zwłaszcza mieszkający na terenach północnych. Regionem, w którym często występuje SM jest Europa, ale im bardziej na północ, tym więcej zachorowań. Znacznie mniej zagrożeni są ludzie razy czarnej i żółtej. Z badań wynika, że podatność na SM rozwija się po 15 roku życia, więc jeśli w dzieciństwie przeniesiemy się z kraju północnego na południe ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane znacznie spadnie. Czynniki genetyczne- predyspozycje genetyczne bez wątpienia odgrywają dużą rolę w tej chorobie. Badania wykazują, że stwardnienie rozsiane występuje częściej wśród krewnych, w szczególności wśród rodzeństwa. Naukowcy przypuszczają, że odpowiedzialne za to są zmiany w chromosomach 6 i 14 w naszym DNA. Wiek i płeć- badania wykazują, że stwardnienie rozsiane jest chorobą młodych, ponieważ zapadają ludzie w przedziale wiekowym między 20 a 50 rokiem życia. Wyjątek stanowi Wielka Brytania, gdzie najwięcej zachorowań odnotowuje się wśród ludzi w wieku od 50 do 65 lat. Statystyki pokazują, że to kobiety częściej chorują na SM. W Europie współczynnik ten wynosi 2:1. Wiadomo też, że kobiety zapadają na tę chorobę o 5 lat wcześniej niż mężczyźni. Objawy stwardnienia rozsianego: W stwardnieniu rozsianym występuje różnorodność objawów. Najczęstsze z nich to: zaburzenia widzenia, drżenie i niedowład kończyn, zaburzenia czucia, zmęczenie, zaburzenia pracy układu wydalniczego, pogorszenie zdolności poznawczych. Przy czym zaburzenia widzenia występują u około 60% pacjentów. Jako syndrom początkowy pojawia się u co trzeciego chorego. Diagnostyka: Stwardnienie rozsiane jest stosunkowo trudne do rozpoznania na jego wczesnym etapie. Jeśli lekarz rodzinny stwierdzi jakiekolwiek podejrzenie tej choroby kieruje pacjenta do neurologa, który może zlecić tomografię komputerową głowy lub rezonans magnetyczny, który po skomplikowanych obliczeniach komputerowych dostarcza różnopłaszczyznowych i dokładnych zdjęć, które ukazują wszelkie nieprawidłowości w strukturze badanej tkanki. Kolejnym istotnym badaniem w diagnostyce SM jest badanie płynu mózgowo – rdzeniowego. Jest to badanie stosowane głównie w celu wykluczenia wystąpienia innych schorzeń o zbliżonych symptomach takich jak kiła, HIV czy borelioza. Poza tym u około 30% pacjentów chorych na SM zauważalne jest występowanie w płynie mózgowo – rdzeniowym zasadowego białka mieliny, a także różnych immunoglobulin, których występowanie może świadczyć o wystąpieniu SM. Leczenie: Na dzień dzisiejszy nie ma leku, który pozwoliłby na całkowite zatrzymanie postępu choroby i wyleczenie. Jednak dostępnych jest wiele pomocniczych metod leczenia. Równie ważna, jak wszystkie terapie farmakologiczne jest rehabilitacja funkcjonalna. Wyniki badań na temat wpływu rehabilitacji na stan zdrowia pacjentów chorych na SM potwierdzają, że kompleksowa rehabilitacja wyraźnie wpływa na poprawę funkcjonalną pacjentów i zmniejsza ich stopień niesprawności. Rodzaje choroby: Stwardnienie rozsiane rzutowo-remisyjne- ta postać SM występuje najczęściej. Polega na pojawianiu się ataków (rzutów) choroby, trwających kilka dni albo kilka miesięcy. Stwardnienie rozsiane wtórnie postępujące- jeśli kolejne ataki stwardnienia rozsianego pozostawiają po sobie postępującą niepełnosprawność i takie trwałe pogorszenie trwa przynajmniej sześć miesięcy, można mówić o SM wtórnie postępującym. Stwardnienie rozsiane pierwotnie postępujące- to najrzadziej występująca postać SM. Z reguły diagnozuje się ją u pacjentów po czterdziestce i później. Zaczyna się od łagodnych problemów z chodzeniem. W tej postaci nie ma rzutów i remisji. Choroba stale i nieuchronnie postępuje prowadząc do coraz większej niepełnosprawności. Ta postać stwardnienia rozsianego dotyka ok. 10 procent chorych na SM.
